„Uważam, że każdy, kto rozpoczyna pracę terapeutyczną, ostatecznie przyswaja sobie teorię, która w największym stopniu odnosi się do niego samego. Nie inaczej było ze mną. Jeszcze przed rozpoczęciem mojej pracy byłem świadomy tego, że umysł i ciało powinny być zintegrowane. Ale dopiero potem zdałem sobie sprawę, dlaczego tak jest w moim przypadku. Otóż moja matka była typową intelektualistką, pojmowała świat rozumem; ojciec był jej przeciwieństwem – kochał przyjemności, był zorientowany na ciało. Byłem częścią jego i jej, ale nie całością siebie.”
ALEKSANDER LOWEN
Analiza bioenergetyczna opiera się na przekonaniu, że to ciało integruje osobowość. Proces terapeutyczny odbywa się więc nie tylko na drodze analizy intelektualnej, ale równolegle następuje diagnoza i praca przez ciało.
Alexander Lowen chcąc zrozumieć ludzką naturę, zdobył wszechstronne wykształcenie: absolwent nauk ekonomicznych, prawa, później psychiatra i psychoterapeuta. Poszukując odpowiedzi na pytania o związek między psychiką, a zdrowiem fizycznym, w latach 40-tych ubiegłego stulecia, Lowen rozpoczął studia, a następnie terapię u ucznia Zygmunda Freuda – Wilhelma Reicha, twórcy analizy charakteru. Praca Reicha ukazująca zależność między pancerzem mięśniowym, a osobowością neurotyczną stanowiła inspirację i podstawę dla koncepcji Lowena.
Fuzja talentu, determinacji, przeżyć własnych, wiedzy oraz kontakt z niezwykłymi osobowościami sprawiły, że Lowen stworzył coś tak kompletnego w podejściu do człowieka jak bioenergetyka. JESTEŚ SWOIM CIAŁEM. W tym zdaniu zawiera się istota Analizy Bioenergetycznej. Ciało jest przejawem naszego istnienia. W nim zawarte są procesy fizyczne (zależne i niezależne od naszej woli) i mentalne (świadome i nieświadome). Jest zwierciadłem ludzkiego życia, dzięki temu stanowi doskonałe źródło informacji. Ale też jest drogą do tego by człowiek odzyskał łączność między czuciem, a myśleniem.
Lowen przeprowadził dokładną analizę pięciu typów charakterologicznych, dodając do tego opis budowy ciała tzw. typy zawieszenia emocji w ciele. Opisał postawę, oddech, sposób poruszania się, zablokowania, rodzaj spojrzenia, komunikaty niewerbalne towarzyszące każdemu z typów. Według Lowena każdy rodzaj lęku (opuszczenie, unicestwienie, poddanie itd.) w ściśle określony sposób ukształtował nie tylko charakter, ale również ciało. Dzieje się tak, gdy w czasie rozwoju dziecka, dochodzi do złamania pięciu podstawowych praw:
- prawa do istnienia
- prawa do bycia bezpiecznym
- prawa do bycia wolnym
- prawa do niezależności
- prawa do sięgania
Każde złamanie prawa w efekcie budzi w dziecku konflikt i w zależności od tego, na jaki okres życia przypada wywołuje w ciele fizyczną reakcję, na której może rozbudowywać się dalej mechanizm obronny.
Praca z człowiekiem w tym nurcie terapeutycznym często na początku polega na przywróceniu podstawowych, można by rzec biologicznych reakcji wcześniej zablokowanych, jak szloch, krzyk, oddech do brzucha, puszczenie ramion, rozluźnienie żwaczy, itp. Poprzez specjalny system ćwiczeń będący podstawą tej formy psychoterapii, możliwe jest docieranie do nieświadomych psychicznych treści i przeżyć – skumulowanych w ciele w postaci blokad i chronicznych napięć. Analiza doświadczeń człowieka, historii jego życia dopełnia zrozumienie tego, co zapisane jest w ciele. W dalszym etapie pozwala to na uświadomienie sobie gdzie jest zatrzymana energia, co zostało stłumione, co odcięte i możliwe staje się uwolnienie napięć, a za tym idąca sposobność rozwiązania konfliktów rozwojowych.
Alexander Lowen przez 60 lat praktykował bioenergetykę propagując całościowe, psychosomatyczne rozumienia człowieka. Wierzył, że odzyskując kontakt z ciałem, odzyskujemy siebie. Jak mówił, ciało Go nigdy nie zawiodło…
